Proefschrift Effecten van trainingsprogramma’s tijdens en na kanker

• Dr. Maike G Sweegers – Amsterdam UMC. “Measuring and understanding the effects of physical activity on physical fitness, fatigue and quality of life”.

Measuring and understanding the effects of physical activity on physical fitness, fatigue and quality of life.

Dankzij verbeterde diagnostiek en behandeling zijn de overlevingskansen van kanker aanzienlijk toegenomen. Helaas hebben veel patiënten tijdens en na de behandeling last van vermoeidheid en een verminderd uithoudingsvermogen. Dat heeft gevolgen voor de kwaliteit van leven. Fysieke trainingsprogramma’s zijn veelbelovend om vermoeidheid te verminderen van mensen die kanker hebben overleefd. Daarnaast zijn trainingsprogramma’s effectief om het uithoudingsvermogen en de kwaliteit van leven te behouden of verbeteren.

Maike Sweegers onderzocht de effecten van trainingsprogramma’s tijdens en na de behandeling van kanker op de ervaren vermoeidheid, het uithoudingsvermogen en kwaliteit van leven. Dit deed ze door de resultaten van verschillende studies samen te vatten. Ze vond dat het volgen van een trainingsprogramma tijdens of na de behandeling van kanker leidt tot een significante verbetering in kwaliteit van leven, uithoudingsvermogen en vermoeidheid ten opzichte van patiënten die geen trainingsprogramma hebben gevolgd. Trainingsprogramma’s die begeleid worden door een fysiotherapeut leiden tot grotere effecten dan programma’s die zelfstandig thuis worden uitgevoerd.

Niet iedere patiënt heeft baat bij eenzelfde trainingsprogramma. Sweegers bekeek voor wie en wanneer een trainingsprogramma het meest effectief is. De meeste winst op het uithoudingsvermogen is te behalen wanneer duurtraining een onderdeel is van het trainingsprogramma en bij jongere patiënten. De meeste winst op de spierkracht is te behalen bij een krachttrainingsprogramma en bij een langere duur van de trainingssessies. Deze informatie kan gebruikt worden om trainingsprogramma’s te optimaliseren en te personaliseren. De ervaringen van 60 patiënten met verschillende typen kanker, die een trainingsprogramma hebben gevolgd, zorgen voor een beter inzicht in hoe training kan bijdragen tot een verbetering van de kwaliteit van leven. Volgens patiënten dragen de sociale omgeving, persoonlijke zorg, begeleiding door de fysiotherapeut, beter om kunnen gaan met de ziekte, verbetering van fysieke fitheid en gezondheid en een positief zelfbeeld als gevolg van een trainingsprogramma bij aan een betere kwaliteit van leven.

Promotie Maike Sweegers

Patiënten hebben na afloop van de behandeling tegen kanker hebben vaak een laag uithoudingsvermogen. Het uithoudingsvermogen is een maat voor iemands fitheid en kan gemeten worden tijdens een maximale inspanningstest. Bij het opstellen van een trainingsprogramma moet rekening worden gehouden met het uithoudingsvermogen van de patiënt. Activiteiten die in de gezonde populatie matig intensief zijn, kunnen zeer belastend zijn voor patiënten die net een behandeling tegen kanker hebben gehad.

In Sweegers’ proefschrift is veel aandacht voor de fysieke activiteit en het zitgedrag van patiënten na de behandeling van kanker. Waar vroeger patiënten met kanker werden geadviseerd om rust te houden tijdens de behandeling, wordt nu steeds meer aandacht besteed aan het belang van fysieke activiteit. Zo worden patiënten steeds meer geadviseerd om voldoende te bewegen. Sweegers heeft de fysieke activiteit van 1447 patiënten onderzocht en heeft gekeken naar demografische en klinische kenmerken van patiënten die veel zitten en weinig bewegen. Met al deze informatie kunnen we trainingsprogramma’s gerichter aanbieden aan patiënten die hier mogelijk het meeste voordeel van hebben.