Hoe Betulinezuur aangrijpt op kankercellen
Eind vorig jaar promoveerde Lisette Potze onder leiding van prof. dr. J.P. Medema aan het Academisch Medisch Centrum te Amsterdam op een onderzoek naar de wijze waarop het ‘natuurstofje’ betulinezuur aangrijpt op kankercellen. Dit laboratoriumonderzoek – dat dankzij de donateurs van het NFtK mogelijk werd gemaakt – heeft een nieuwe zwakke plek in de kankercel aangetoond.
Dit betekent niet dat er morgen al een bruikbaar geneesmiddel is. Maar het verkregen inzicht geldt als zeer waardevol. Vooral ook omdat betulinezuur, in tegenstelling tot chemotherapie, gezonde cellen ongemoeid laat en dus veel minder giftig is. De berk is met zijn witte bast een opvallende verschijning onder de bomen. Maar niet alleen zijn uiterlijk maakt de berk bijzonder. De buitenbast van de berk bevat betuline, een stof die muizen en insecten ervan weerhoudt aan de boom te knagen. Via een simpele methode is betuline om te zetten in betulinezuur.
We wisten al dat betulinezuur kankercellen kan elimineren. Maar dr. Lisette Potze ontleedde in haar specialistische onderzoek hoe dat mechanisme zich precies voltrekt. Potze: ‘Het komt erop neer dat betulinezuur de “energiecentrale” in de tumorcel kapot maakt, waardoor de cel afsterft. Bijzonder is dat betulinezuur dit niet doet binnen een gezonde cel.’ Dit proces was niet eerder gezien of aangetoond. Mocht betulinezuur in de toekomst geschikt voor behandeling gemaakt kunnen worden, dan zal die therapie minder giftig zijn dan chemotherapie. En dat geeft minder bijwerkingen, waardoor voor de patiënt de kans op voltooiing van de therapie groter is en de kwaliteit van leven beter.
Deze nieuwe kennis opent vele nieuwe wegen. Er kan worden onderzocht of ook andere stoffen op een vergelijkbare wijze uitwerken op kankercellen en gezonde cellen. Ook de concrete toepassing van betulinezuur zelf is object van verder onderzoek. Volgens de onderzoekster lijkt deze toepassing ‘geen eenvoudige zaak, omdat de stof moeilijk oplosbaar is in water. Mogelijk dat nanotechnologie, dat is het gebruik van stuurbare vetbolletjes die met betulinezuur gevuld kunnen worden, wel perspectief biedt’. Als zich nieuwe ontwikkelingen op dit onderzoeksgebied voordoen, dan stellen u daarvan op de hoogte.
