Een vieze smaak in de mond kan ontstaan door radio- of chemotherapie. Te weinig drinken kan er voor zorgen dat in de mond een vieze smaak wordt ervaren. Het is daarom belangrijk om voldoende te drinken, minimaal 1,5 liter per dag. Een vieze smaak kan ook onderdrukt worden door iets met een sterke smaak te nemen zoals een pepermuntje of (suikervrije) kauwgom. Bij een metaalsmaak in de mond, kan het gebruik van plastic bestek de vieze smaak verminderen.
Een goede mondverzorging kan ook (tijdelijk) de vieze smaak verminderen. Gebruik bijvoorbeeld speciale tandpasta, mondwater of tandvleesbalsem. De oncologie verpleegkundige of uw tandarts kan u hier meer informatie over geven.

Het kan zijn dat u voeding veel minder goed proeft dan voorheen. Na bestraling van het hoofd-halsgebied ontstaat vaak tijdelijk of permanent een vermindering van de normale smaak, dit wordt ook wel hypogeusie genoemd. Het kan ook voorkomen dat de totale smaak weg is, dit noemt men ageusie. Om toch een aangename smaak te ervaren, zijn producten met een uitgesproken of sterke smaak een goede keuze.
Minder proeven kan ook komen doordat u minder goed ruikt. Reuk en smaak zijn onlosmakelijk verbonden met elkaar. Wanneer u minder ruikt, proeft u automatisch ook minder. Het is belangrijk om goed te kauwen op het eten. Hierdoor komen er meer voedseldeeltjes achter op de tong en verspreidt de geur van het eten zich beter in de mond- en keelholte. Dit zorgt ervoor dat u beter proeft. Om het smaakverlies te compenseren kunnen ook (tijdelijk) meer zout, kruiden en smaakmakers zoals sambal, ketjap en jus gebruikt worden.
Een verminderde speekselaanmaak kan ook de oorzaak zijn van een verminderde smaak. Met een droge mond kan namelijk niet goed worden geproefd. Het kauwen en zuigen op friszure producten, zoals zuurtjes, pepermunt, kauwgom of een waterijsje stimuleert de speekselklieren om dun, waterig speeksel te produceren. Dit zorgt ervoor dat proeven gemakkelijker gaat.

Sommige patiënten met kanker hebben juist te maken met een versterkte smaak. Zoet, zuur en bitter kunnen dan veel intenser worden ervaren. Sterk smakende producten en geuren gaan dan veelal tegenstaan. Denk aan koffie, witlof en spruitjes. Bij een intensere beleving van smaken is het raadzaam gebruik te maken van neutraal smakende producten, zoals gekookte aardappelen, rijst, pasta en pap.
De temperatuur van het eten kan ook van invloed zijn op de smaak. Koude gerechten hebben een minder sterke smaak dan warme maaltijden. Een salade kan daardoor beter smaken dan gekookte groente. Zoete dranken kunnen ook koud soms beter worden verdragen dan wanneer deze ongekoeld zijn.
Vlees kan bij een versterkte smaak door de vaak wat bittere smaak tegenstaan. Combineer vleesgerechten daarom met iets friszoets zoals cranberry’s, appelmoes of perzik. Wanneer zure producten als onaangenaam worden ervaren, kan de smaak verzacht worden met room of crème fraiche.

Bepaalde voedingsmiddelen kunnen door de smaakverandering afkeer oproepen. Warme producten die sterk ruiken roepen het vaakst een afkeer op. Koffie is vaak het eerste wat tegen gaat staan, gevolgd door de warme maaltijd. Met name gebakken vlees, bouillon en soep roepen afkeer op. Probeer producten die tegenstaan zoveel mogelijk te vervangen. In plaats van koffie kan bijvoorbeeld thee of warme chocomel worden geprobeerd. Koud vlees en vleesbeleg worden vaak beter verdragen dan gebakken vlees.
Herinneringen aan een negatieve ervaring met voeding tijdens de ziekte of therapie kunnen ook van invloed zijn op de afkeer van bepaalde producten. Zo kunnen producten die u at tijdens een periode waarin u misselijk was nog lang tegenstaan. Laat anderen de maaltijd klaarmaken en blijf uit de keuken als er wordt gekookt. Als u zelf maaltijden bereidt, kies dan liever voor koude maaltijden en magnetronmaaltijden. Deze verspreiden minder geur.

Het reukzintuig kan door de ziekte of behandeling minder goed of zelfs helemaal niet meer functioneren. Wanneer u niet goed meer ruikt, smaakt het eten ook minder goed. Dat kan vermindering van de eetlust tot gevolg hebben. Reukveranderingen zijn meestal tijdelijk en komen na de behandeling weer terug. Tijdens de periode dat uw reuk verminderd is, is het belangrijk om goed te blijven eten. Het kan zijn dat u gerechten met een sterke smaak en geur, zoals bami en spaghetti, beter waardeert. Door goed te kauwen komen er meer voedseldeeltjes achter op de tong en verspreidt de geur van het eten zich beter in de mond- en keelholte. Gerechten kunt u hierdoor beter proeven.
©Janneke van Meel