Voedingsadvies bij darmklachten door bestraling van de darm of organen bij de darmen.
Het betreft hier dus klachten die ontstaan na en door dat er bestraling heeft plaatsgevonden. Dit kan een gerichte bestraling zijn om gedeelte van de darm te behandelen. Ook kunnen er darmklachten ontstaan na en door bestraling als organen dicht bij de darmen hebben plaats gevonden zoals bij bestraling van de prostaat bij mannen.
Wat doet bestraling met de darmen?
De binnenwand van de darm bestaat uit vrij snel delende cellen en die zijn gevoelig voor bestraling. Daardoor raken ze beschadigd. Dit uit zich in minder goede vertering en opname van voedsel, waardoor meestal gewichtsverlies optreedt. Wanneer onverteerde voedselresten in de darmen komen gaan bacteriën woekeren, waardoor de klachten kunnen verergeren.
Wat merkt de patiënt hier van?
Geleidelijk (vaak in de tweede tot derde week van de bestraling) ontstaan darmklachten bestaande uit: misselijkheid (soms met braken), pijnlijke darmkrampen, (hoorbare) rommelingen in de buik, dunne ontlasting en vaker naar het toilet moeten, diarree. Meestal worden de symptomen alleen bestreden met medicijnen. Echter aangepaste voeding kan ook helpen de klachten te verminderen.
Aangepaste voeding kan helpen
Moeilijk verteerbare en opneembare voedingsproducten moeten worden vermeden. Verder is het goed vaker tussendoor wat te eten. Door gestoorde vertering van melksuiker (lactose) moeten melkproducten worden vermeden. Met de aanbevolen voeding kan de patiënt vaak met aanzienlijk minder medicijnen toe. De klachten verdwijnen na de laatste bestraling in 2-3 weken en dan kan geleidelijk worden overgeschakeld op normale voeding. Zorg er voor altijd voldoende te drinken.
Voortaan alle informatie in uw mailbox? Meld u dan aan voor onze digitale nieuwsbrief.
Brood en gebak
- Vermijden
Vers brood, bruinbrood, roggebrood, meergranen brood, krentenbrood, mueslibrood, taart, vlaai, spijs, (ontbijt)koek, speculaas, alle gebak, slagroom, cake, kokoswafels, pepernoten, suikerwafels.
- Aan te raden/toegestaan
Wit- of lichtbruin brood, niet te vers, geroosterd witbrood, beschuit, rijstwafels, cracottes, biscuits, crackers zonder zaden en pitten en zaden, droge koeken.
Boter en bereidingsvetten
- Vermijden
Gebruinde boter of margarine, frituurvet, spekvet, kokosolie, palmolie.
- Aan te raden/toegestaan
Onverzadigde vetten, Becel, dieetmargarine, olijfolie in kleine hoeveelheid voor het bakken. Besmeer het brood heel dun.
Suiker en snoepgoed
- Vermijden
Melkchocolade, witte chocola, bonbons.
- Aan te raden/toegestaan
Alle soorten suiker, honing, pure chocola in kleine hoeveelheid, zout, drop.
Vlees en vis
- Vermijden
Gehaktbal, vet vlees, karbonade, varkensvlees.
- Aan te raden/toegestaan
Alle soorten gekookte of zacht gebakken vis (in olijfolie), gerookte makreel, haring, mager vlees en gevogelte, rundrookvlees. bloedworst.
Melk en melkproducten
- Vermijden
Melk, room, alle producten met melk, kaas, alle ijssoorten, vla, muesli, havermout.
- Aan te raden/toegestaan
Karnemelk, (magere) yoghurt, ei (bij voorkeur zonder dooier), smeerkaas, cornflakes in karnemelk of yoghurt, magere kwark.
Dranken
Vermijden
Melk en van melk afgeleide producten, frisdranken, koffie, cafeïne houdende dranken, alcoholische dranken, pruimensap.
- Aan te raden/toegestaan
Karnemelk, druivensap, appelsap, vers geperste en gezeefde sinaasappelsap, rivella, water, water met roosvicee, of siroop, thee.
Broodbeleg
- Vermijden
Pindakaas, chocopasta, hazelnootpasta, pruimenjam, jam met pitjes, cervelaatworst, kaas, ham.
- Aan te raden/toegestaan
Rozenbotteljam, honing, stroop. appelstroop, rund rookvlees, kipfilet, smeerkaas, gladde jam zonder pitjes of vruchten, vruchtenhagel, anijshagel.
Meelspijzen en bindmiddelen
- Vermijden
Kant en klare deegmengsels, chocola, aardappelpuree met melk of room, pannenkoeken, nasi, bami, pizza.
- Aan te raden/toegestaan
Aardappelbloem, maïzena, gewone bloem, zelfrijzende bloem, puddingpoeder, vermicelli, witte rijst, macaroni.
Warme maaltijd
- Vermijden
Pizza, pommes frites, frituurproducten, gebakken producten, nasi, bami, lasagne, gekruid eten, uien, knoflook, vette producten in het algemeen, groentesoep, champignonsoep.
- Aan te raden/toegestaan
Gekookte aardappelen, witte rijst (geen zilvervlies), macaroni, pasta zonder saus (met bijv honing), spaghetti met saus zonder producten uit de linker kolom (bijv spaghetti met honig), gladde tomatensoep, gladde soep, bouillon, in olijfolie, gebakken aardappelen.
Snacks
- Vermijden
Chips, alle noten, popcorn, gefrituurde producten, croquet, loempia, frietjes, saucijzenbroodje, boterkoek, bastogne, gevulde koek, soesjes.
- Aan te raden/toegestaan
Biscuits, beschuit, crackers zonder zaden en pitjes (eventueel met honing of jam zonder pitjes (bijv rozenbotteljam).
Groenten en fruit
- Vermijden
Alle soorten rauwe groenten, ui, prei, gebakken en gestoofde groenten, koolsoorten, spruitjes, champignons, paddenstoelen, verse en gedroogde fruitsoorten, pruimen, druiven, krenten, rozijnen, noten, kokosnoot, vijgen, dadels.
- Aan te raden/toegestaan
Goed gaar gekookte broccoli, spinazie, wortelen, tomaten, aubergine (zonder schil en zaden), gekookte bloemkool, courgette, asperge punten, banaan, geraspte appel, appelmoes.
Meer informatie
https://medlineplus.gov/ency/article/000300.htm
Meer in het algemeen adviseert het NFtK dat kankerpatiënten zich op voedingsgebied laten begeleiden door een in de ziekte gespecialiseerde voedingsdeskundige